Bayramlı Rafail NATİG OĞLU

Sumgayit Devlet Üniversitesi Yükseklisans Öğrencisi

Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) tarafından “pandemi” olarak

adlandırılmış olan Covid-19 salgını dünyayı kasıp kavururken tüm dünyayı olduğu gibi Türkiye’yi de

sağlık nedeni ile oluşması açısından diğer krizlerden farklı bir ekonomik krize sürüklüyor. Salgının hızlı

bir şekilde yayılması karşısında sağlık sektörünün yetersiz kalması ülkelerde farklı kısıtlamaların

getirilmesini kaçınılmaz kılarken, işyerleri, hizmet sektörü, turizm sektörü, sanayi ve hatta tarım bu

durumdan olumsuz  etkilenerek yara almaya devam ediyor. Bu durumdan en çok işverenler,

ekonomik kriz nedeniyle işini kaybetmek zorunda kalanlar, esnaf ve zanaatkarların etkileniyor.

Pandemi Döneminde Türkiye Ekonomisi

Pandemi döneminde Türkiye ekonomisi son durum nedir diye incelendiğinde ise Covid-19 nedeniyle oluşan negatif ekonomik etkilerden mart ayında etkilenmeye başlayan Türkiye ise Nisan ayında tam olarak etkilerini görmeye başladı denilebilir. Devletin ve işletmelerin aldığı tedbirlerle öncelikle arz tarafında üretkenlik ve iş gücü ihtiyacı azaldı, büyüme oranları düşüşe geçti. Bakıldığında 2020 yılının Nisan ayında Türkiye Ekonomi Güven Endenksi’ nin  dip noktalarda olduğu görülebiliyor.  Tüketici güven endeksi için de durum pek farklı görünmüyor.  

Salgının pandemi olarak ilan edilmesinden sonra borsalarda büyük değer kayıpları yaşanırken şimdilerde ülkelerin ekonomiyi destekleyici çeşitli paketler açıklaması sonucunda toparlanmaya çalışılıyor. Salgının yaşattığı ekonomik belirsizlikler ve korkular nedeniyle dolar kuru yükseldi ve dolar güvenilir olarak görülmesinden dolayı bütün para birimlerine karşı yükselişe geçti. Dolar kuru güçlenirken Türk parası ise dolar karşısında çok daha fazla değerini yitirdi. Şu anda pandemi henüz sona ermediği için sonrasında doğuracağı sonuçlar kesin olarak öngörülemiyor.

Türkiye ekonomisi son durum için atılacak en doğru adımın üretimi ve üreticiyi destekleyerek devamını sağlamak olduğu görülmektedir. Krizi farklı kılan, sağlık nedeniyle oluşmasıdır ve sonlanmasını sağlayacak olan da pandeminin ortadan kalkmasıdır. Bu nedenle çeşitli ekonomik çözüm paketleri tek başına yeterli değildir. Buna karşın salgına karşı sigorta primleri ve vergi indirimleri, kamuya ya da bankalara ödenmesi gereken aidat, kredi gibi borçlanmaların ileri tarihlere ertelenmesi gibi çeşitli tedbirler olumsuz etkilerin en aza indirilebilmesi için alınan tedbirlerin bazılarıdır. Bu zor süreci en az zararla atlatmak kuşkusuz ekonomik alanda olduğu kadar sosyal alanda da doğru kararlar alınması ve doğru bir kriz yönetimine bağlıdır.